Skolyoz omurganın yana eğrilmesi ve kendi etrafında dönmesi demektir.
Vücuda arkadan bakıldığında normal omurga düz bir hatta gözükür. Fakat, skolyozlu bireylerde omurgaya arkadan bakıldığında, yana doğru bir eğrilik görülür. Skolyoz tek bölgede eğrilik (C) veya birkaç bölgede eğrilik (S) şeklinde görülebilir.
Skolyoz tüm yaşlarda görülebilir. Kız çocuklarında erkeklere oranla 8-10 kat daha fazla görülür. En sık gördüğümüz skolyoz tipi nedenini tam olarak aydınlatamadığımız “idiyopatik” skolyozdur. Nedeni bilinmeyen skolyoz olarak da adlandırılır. İdiyopatik skolyozun ergenlik çağına giren çocukların %1 ile 3 ünde görülür.
SKOLYOZUN BULGU VE BELİRTİLERİ:
Skolyozlu bireylere arkadan bakıldığında daha belirginleşir. En sık görülen bulgu ve belirter:
- Bir omuzun diğerinden yüksek olması. Omuz seviyelerinde asimetri. Genellikle sol omuzun sağa oranla aşağıda olması.
- Bir skapulanın (kürek kemiğinin ) diğerine göre daha yüksekte ya da daha belirgin olması.
- Bel kıvrımlarının asimetrik olması. Bir tarafın diğer tarafa göre dolgun olması. Kollar yanlara sarkıtıldığında, bir tarafta kolla gövde arasında daha fazla boşluk olması.
- Sırtta bir tarafta çıkıntı, kamburluk olması (hörgüç görüntüsü). Öne eğildiğinde bu görüntü belirginleşebilir, sırtın bir tarafı diğerine göre daha yüksek görünebilir.
- Gövdenin yana doğru kayması.
- Bir kalça diğerine göre daha yüksek ya da daha belirgin görünebilir.
SKOLYOZDA DÜZELTME YÖNTEMLERİ:
Skolyozda düzeltmenin birincil amacı omurga eğriliğinin ilerlemesini önlemek ve şiddetini azaltmaktır. Diğer amaçları ise skolyozun beraberinde getirdiği olumsuzlukların minimale indirilmesi, skolyozlu kişi ile ailesinin konu ile ilgili farkındalığının sağlanması ve bilinçlendirilmesi, bireyin öz-memnuniyetinin artırılması ve yaşam kalitesinin iyileştirilmesidir.
Büyümekte olan çocuklar için önerilen temel düzeltme şablonu;
- 0-20 derece arası eğriliklerde GÖZLEM + EGZERSİZ
- 20-40 derece arasında KORSE DÜZELTMESİ + FİZİK İLE EGZERSİZ
- 40 derece üzerindeki eğriliklerde CERRAHİ MÜDAHALE.
SKOLYOZDA SEAS EGZERSİZLERİ
SEAS (The Scientific Exercise Approach to Scoliosis) egzersizleri skolyoza özgü bilimsel tabanlı egzersiz yaklaşımını ifade eder. Tarihi 1960’larda İtalya’ya dayanan, skolyoz rehabilitasyonunda bilimsel olarak etkinliği kanıtlanmış bir egzersiz yöntemidir. En önemli temeli aktif kendini düzeltmedir. Eğride maksimum azalma sağlamak için önce, o kişi için mümkün olan en iyi düzeltme elde edilir. Daha sonra bu düzeltmenin farklı fonksiyonel egzersizlerde korunması ve iyileştirilmesi üzerinde çalışılır. Amaç hastanın günlük yaşamda bu düzeltmeyi kolayca başarabilmesini sağlamaktır. Egzersizler sıkıcı olmamalıdır. Bireysel ihtiyaçlara ve isteğe göre düzenlenmelidir. Zorluk derecesi zamanla gelişmeye bağlı olarak artırılır.
SEAS egzersizlerinin eğriyi düzelttiği, gövde asimetrisini iyileştirdiği, korseye ihtiyacı azalttığı, korse kullananlarda düzelmenin etkisini artırdığı, fonksiyonu iyileştirdiği ve cerrahi gereksinimi gösterilmiştir. Klinikte terapist eşliğinde 45 dk ya da 20dk’lık ev programı şeklinde uygulanabilmektedir.D
SKOLYOPİLATES
Skolyozda pilatesin faydaları ;
- Omurgayı hizalar, omur eğriliği düzeltilmesi konusunda yardımcı olur.
- Vücut postürünü düzeltir.
- Özellikle omurilik eğriliği olan skolyoz düzeltmede harika sonuçlar elde edilir.
- Sırt, bel ve boyun ağrılarına iyi gelir.
- Kasları uzatır ve vücuttaki kas yapısını dengeler.
- Vücuda denge ve güç katar.
- Kişiye nefes egzersizi yaptırırken doğru nefes alış verişini öğretir. Doğru nefes alışkanlığı skolyoz hastalarının nefesle koordineli olarak çalışmalarını ve postürü düzeltirken esnekliklerinin de atmasına yardımcı olur.
- Skolyozlu kişilerde düzenli pilates egzersizleri kişinin ağrılarına iyi gelirken yaşam kalitesini de artırır.
- Skolyozun sapma derecesinin artışını engeller.